ماشين‌هاي جديد لیتوگرافی
ليتوگرافي كشور؛ چشم به‌راه ماشين‌هاي جديد
ماشين‌هاي جديد لیتوگرافی
صنعت چاپ از ابتداي تاسيس، بارها دچار تغيير و تحولات نرم‌افزاري و سخت‌افزاري شده است. در چند سال اخير، اين صنعت در بخش پيش از چاپ «ليتوگرافي» با فراز و فرودهاي بسياري همراه بوده است. ورود دستگاه‌ها و ماشين‌آلات جديد و مجهز به فناوري‌هاي روز، از دغدغه‌هاي اصلي دست‌اندركاران اين حوزه بوده است؛ آمالي كه هيچگاه به طور كامل محقق نشده است.
نمونه‌اي از دستگاه پليت ستر
نمونه‌اي از دستگاه پليت ستر
به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، دستگاه‌هاي جديد CTP كه در ليتوگرافي كاربرد دارند، هر روز به فناوري‌هاي جديد مجهز ميشوند، تنوع در تكنولوژي تصويرگذاري، منابع نور، سرعت تصويرگذاري، پليت‌هاي گوناگون با روش‌هاي متفاوت استفاده و ظهور، شمارگان چاپ متفاوت و هزينه‌هاي متفاوت استفاده از دستگاه باعث ايجاد نوعي سردرگمي براي خريداران ايراني اين دستگاه‌ها شده است؛ به اين معني كه سرعت به‌روز رساني دستگاه‌هاي صنعت چاپ در كشور با پيشرفت‌هاي سرسام‌آور فناوري‌هاي جهاني، هيچگاه هماهنگ نبوده است.
محمد فتحعليان، كه چند سالي است در حوزه ليتوگرافي فعاليت ميكند، با اشاره به ورود دستگاه‌هاي ليتوگرافي جديد در بازار مي‌گويد: بخش عمده‌اي از دستگاه‌هاي موجود در كشور به فناوري ليزرهاي بنفش مجهزند؛ اما اطلاعات كاربران دستگاه‌ها (ليتوگرافان) از اين فناوري بسيار كم است.
وي ادامه مي‌دهد: هر يك از تكنولوژي‌هاي موجود، مزايا و نقاط ضعف خود را دارند، به همين دليل هر يك از خريداران بايد با توجه به نياز و شرايط خود، دستگاه مناسب را انتخاب كنند.
فتحعليان با اشاره به فناوري «پلیت ستر» توضيح مي‌دهد: با ورود اين فناوري جديد به بازار، تحول عظیمی رخ داده است، به طوري كه برخي تولیدکنندگان با مسايل جدید مواجه شده‌اند؛ مسايلي چون نیاز به کنترل کیفیت بالاتر، حذف برخي از مراحل تولید، اتكاي کمتر به نیروی انسانی، برق و مواد شیمیایی و …
اين كارشناس حوزه ليتوگرافي ادامه مي‌دهد: در این فناوری ليتوگراف مي‌تواند تمام اطلاعات خود را فقط بر روی پلیت (زینک) منتقل کند.
وي با مقايسه شرايط امروز با دوران گذشته مي‌گويد: در گذشته كارهاي چاپي در قالب‌هاي استاندارد تعريف و تهيه مي‌‌شدند و به مراكز چاپي تحويل مي‌‌شدند، ديسكت‌ها و ديگر اقلام توسط پيك‌ها و يا خدمات پستي ارسال مي‌‌شدند، ولي چاپ امروزه با سيستم‌هاي ارتباطي(Tele Communication) انجام ميشود.
فتحعليان با ارايه آماري درباره توليد كارهاي چاپي اظهار مي‌دارد: بر اساس تحقيقات انجام شده، امروزه 10 درصد كل كارهاي چاپي در يك روز توليد ميشود و پيش‌بيني ميشود تا 20 سال آينده توليد يك سوم كل كارهاي چاپي از نوع كارهاي يك روزه باشند.
در بخش پيش از چاپ، پس از ظهور سيستم‌هاي نشر روميزي مهم‌ترين تحول تكنولوژيك، حذف فيلم از فرايند چاپ بود. ظهور دستگاه‌هايCTP، كه در آمريكا به آن مستقيم به پليت(Direct to plate) مي‌‌گويند، فعالان حوزه چاپ را از فيلم بينياز ميكند.
دو فناوريCTP
اين روزها، دو تكنولوژي عمدهCTP وجود دارد؛ سيستم حرارتي و نور بنفش، در اين ميان سيستم حرارتي يا ترمال(Thermal) زودتر از سيستم نور بنفش به بازار عرضه شد.
فتحعليان در اين باره توضيح مي‌دهد: هم‌اكنون پليت‌هاي بينياز از دارو بحث داغ صنعت چاپ است، البته اين پليت‌ها به هيچ وجه جديد به شمار نمي‌‌آيند، پليت‌هاي بينياز از دارو 15 سال پيش هنگامي كه پرس‌تك اولين پليت‌ستر حرارتي خود را كه با پليت‌هاي Ablative كار مي‌‌كردند به بازار عرضه كرد، متولد شدند.
وي مي‌افزايد: اين پليت‌ها داراي يك لايه بالايي آب‌دوست (hydrophillic) هستند كه نيروي ليزر، آن را بخار ميكند و سپس لايه چربي دوست (oleophillic) از زير آن بيرون مي‌‌زند، پليت‌هاي بينياز از دارو تا تيراژ 100 هزار چاپ توليد ميشوند.
اين كارشناس حوزه چاپ، با اشاره به قابليت پليت‌هاي حرارتي مي‌گويد: اين پليت‌ها در ابتدا به راحتي قابل تشخيص بودند، زيرا براي استفاده ابتدا بايد آن‌ها را در دستگاه‌هاي گرمادهنده قرار مي‌‌دادند، به همين خاطر اين كوره‌ها همواره در چاپخانه‌هايي كه از پليت‌هاي حرارتي استفاده مي‌‌كردند، وجود داشت.
فتحعليان درباره پليت‌هاي جديد يادآور ميشود: اين پليت‌هاي جديد نيازي به اين دستگاه‌ها ندارند و ميتوان مستقيما آن‌ها را ظاهر كرد. كداك، آگفا، فوجي و شركت‌هاي ريز و درشت ديگر اكنون اين پليت‌ها را ارايه مي‌‌كنند.
وي با ترسيم آينده پليت‌هاي قابل استفاده در ليتوگرافي تصريح ميكند: در آينده استفاده از پليت‌هاي بينياز از دارو در سيستم حرارتي و يا در سيستم نور بنفش به يك جريان فراگير تبديل خواهد شد، امروزه شركت‌هاي عمده سازنده سيستم‌هايCTP ، اين نوع پليت و پليت‌سترهايي را كه مي‌‌توانند اين پليت‌ها را ظاهر كنند، به بازار عرضه مي‌‌كنند.
وي اظهار اميدواري ميكند؛ در آينده‌اي نه چندان دور فناوري در حوزه ليتوگرافي به عنوان بخشي از صنعت چاپ دچار تحول عظيم ميشود و ميتوان نتايج آن را در كارهاي چاپي خصوصا آثاري چون كتاب و نشريات مشاهده كرد.
